Mụn trứng cá là một rối loạn da phổ biến có thể dẫn đến một số nhược điểm trên da và tình trạng mụn trứng cá viêm nhiễm nặng có thể gây hư tổn da nghiêm trọng. Mụn trứng cá bao gồm: mụn bọc, mụn mủ, mụn nang, mụn đầu đen, mụn đầu trắng…Các bác sĩ da liễu đã xác định bốn yếu tố góp phần vào sự phát triển của mụn trứng cá như:

• Da sản xuất quá nhiều dầu, làm tắc nghẽn lỗ chân lông
• Các tế bào da chết tích tụ, làm tắt nghẽn lỗ chân lông
• Sự hiện diện của một loại vi khuẩn có tên là Propionibacterium acnes (P. acnes) trong lỗ chân lông
• Viêm da, cũng dẫn đến đỏ và có thể dẫn đến sẹo

Bác sĩ da liễu có thể xác định các yếu tố hoặc yếu tố kết hợp gây ra mụn trứng cá. Tuy nhiên, nhiều phương pháp điều trị và phòng ngừa thường tương tự nhau, bất kể nguyên nhân của nó là gì.

Những lời khuyên sau đây có thể giúp bảo vệ chống lại mụn trứng cá và giảm mụn trên da của bạn.

1. Rửa mặt hai lần mỗi ngày

Rửa mặt hai lần một ngày, giữ cho làn da của bạn luôn sạch sẽ mỗi sáng khi bạn ngủ đậy và trước khi đi ngủ sẽ giúp cải thiện vẻ ngoài làn da của bạn.

Mụn trứng cá thường là kết quả của một khuôn mặt bẩn. Vì vậy, điều quan trọng là bạn nên loại bỏ bụi bẩn và dầu thừa trên da của bạn bằng cách rửa mặt với sữa rửa mặt nhẹ và nước ấm. Sử dụng kem dưỡng ẩm không chứa dầu sau khi rửa mặt để giữa cho da không bị quá khô.

Bạn không nên rửa mặt quá nhiều lần, vì rửa mặt nhiều lần có thể khiến da bị khô, gây kích ứng da và nổi mụn.

2. Tránh sự cọ xát khắc nghiệt

Một số bạn dùng miếng vải thô hoặc khăn lau để chà rửa trên mặt. Điều này có thể gây kích ứng và gây viêm da, làm cho mụn trứng cá tồi tệ hơn.

Hãy rửa tay thật sạch trước khi sử dụng sữa rửa mặt để thoa rửa trên mặt. Bạn nên thoa sữa rửa mặt và massage thật nhẹ nhàng trên da để rửa sạch bụi bẩn và có thể giúp ngăn ngừa mụn nhọt.

3. Giữ tóc luôn sạch sẽ

Nếu dầu thừa và bụi bẩn trên tóc của bạn di chuyển đến da, nó có thể làm cho mụn trứng cá của bạn nghiêm trọng hơn. Vì vậy, bạn nên thường xuyên gội đầu để ngăn chặn mụn phát triển, đặc biệt là khu vực gần với đường chân tóc.

Ngoài ra, bạn nên hạn chế sử dụng các sản phẩm như gel vuốt tóc hoặc sản phẩm dạng xịt trên mặt. Những sản phẩm này có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông và dẫn đến mụn.

Giữ cho tóc luôn sạch sẽ có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá

4. Tránh cạy hoặc nặn mụn

Có một thực tế là những nốt mụn trên gương mặt thường rất hấp dẫn chúng ta, khiến chúng ta muốn sờ vào và cạy hoặc nặn. Nhưng điều này là đặc biệt tối kỵ nếu bạn có mụn trứng cá. Cạy hoặc nặn mụn không đúng cách và không đúng thời điểm sẽ khiến cho da bạn viêm nhiễm, mụn lây lan và hậu quả nặng nề hơn là để lại sẹo.

Hãy kiên nhẫn với những nốt mụn cứng đầu kia, thay vào đó bạn nên sử dụng các liệu pháp điều trị tại chỗ như thuốc hoặc kem thoa. Thuốc điều trị mụn tại chỗ có thể mất một thời gian để chúng làm việc nhưng nó có thể diệt khuẩn, kháng viêm và ngăn ngừa mụn mới hình thành.

Không được, không được, không được nặn mụn là câu thần chú khi bạn có mụn

5. Áp dụng phương pháp điều trị tại chỗ

Các phương pháp điều trị mụn trứng cá không kê đơn, chẳng hạn như thuốc, kem hoặc huyết thanh có thể làm giảm mụn, đặc biệt khi mụn trứng cá có xu hướng xảy ra ở một số khu vực nhất định.

Các khu vực thường xuyên xuất hiện mụn trứng cá như cằm, trán, mũi.

Các sản phẩm điều trị mụn trứng cá có sẳn thường chứa axit salicylic hặc benzoyl peroxide. Những sản phẩm này không mạnh như các phương pháp điều trị cường độ theo toa, nhưng chứng có thể giúp ngăn ngừa mụn nhẹ và giảm mụn hiệu quả.

Axit Salicylic có thể giúp giảm mụn đáng kể, bạn có thể thử sử dụng cho da mụn của bạn

6. Xem xét sử dụng retinoids tại chỗ

Retinoids tại chỗ là sản phẩm có chứa các loại thuốc có nguồn gốc từ vitamin A, và các bác sĩ da liễu kê toa chúng để quản lý và ngăn ngừa mụn trứng cá. Những phương pháp điều trị này cũng có thể loại bỏ các tế bào da dư thừa và giảm viêm.

Hầu hết các retinoids tại chỗ chỉ có sẵn theo toa, bao gồm tretinoin (Retin-A, Renova) và tazarotene (Tazorac).

Tuy nhiên, một loại thuốc retinoid, adapalene (Difin), có sẵn để mua trực tuyến hoặc ở các quầy thuốc.

7. Hỏi ý kiến bác sĩ da liễu về kháng sinh

Một số bạn bị mụn trứng cá nặng, do mụn kích thích và viêm đỏ. Nó có thể gây đau đớn và khó chịu. Nếu bạn đang trong tình trạng này hãy hỏi ý kiến của bác sĩ da liễu về việc sử dụng thuốc kháng sinh tại chỗ. Kháng sinh bôi tại chỗ có thể chống lại sự phát triển quá mức của vi khuẩn Propionibacterium mụn trứng cá trên da. Ví dụ các loại thuốc kháng sinh điều trị mụn viêm như: erythromycin và clindamycin…

8. Hỏi ý kiến bác sĩ về thuốc nội tiết tố

Thuốc tránh thai nội tiết đôi khi được kê toa để ngăn ngừa mụn trứng cá. Thuốc tránh thai có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá, bằng cách giúp điều chỉnh các hormone có thể, nguyên nhân làm cho mụn trứng cá tồi tệ hơn.

Tuy nhiên, thuốc tránh thai nội tiết tố có thể ẩn chứa nhiều rủi ro. Vì vậy điều cần thiết là bạn phải xem xét những lợi ích và tác dụng phụ của chúng trước khi đưa ra quyết định sử dụng.

Spironolactone, một loại thuốc thường được sử dụng để điều trị huyết áp cao, cũng có thể giúp ích trong trường hợp mụn trứng cá nghiêm trọng. Tuy nhiên, spironolactone có nhiều tác dụng phụ có thể xảy ra, vì vậy tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

9. Cắt giảm thực phẩm liên quan đến mụn trứng cá

Ngay cả bác sĩ da liễu cũng không chắc chắn về mối liên hệ giữa thực phẩm và mụn trứng cá. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng thực phẩm có thể kích hoạt mụn trứng cá ở một số bệnh nhân.

Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ, thực phẩm có chỉ số đường và carbohydrate cao có thể làm tăng nguy cơ phát triển mụn trứng cá hoặc làm cho mụn trứng cá tồi tệ hơn.

Các sản phẩm sữa, đặc biệt là sữa tách kem, cũng có thể làm tăng nguy cơ phát triển mụn trứng cá. Vì vậy, nếu bạn đang trong tình trạng mụn trứng cá hãy hạn chế các chế phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt và các chế phẩm từ sữa.

10. Thoa chống nắng khi ra ngoài trời

Ánh nắng mặt trời có nhiều tác hại gây hại cho da. Cháy nắng cũng có thể dẫn đến việc làm cho da sản xuất quá nhiều dầu làm cho mụn trứng cá tồi tệ hơn.

Sử dụng kem chống nắng không dầu với hệ số bảo vệ SPF ít nhất là 30 có thể giúp ngăn ngừa cháy nắng và làm trầm trọng thêm mụn trứng cá.

11. Cân nhắc trị liệu bằng ánh sáng hoặc laser

Bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia thẩm mỹ có thể cung cấp các liệu pháp này, nhằm mục đích làm giảm sự hiện diện của vi khuẩn P. mụn trứng cá trên da, giúp da giảm mụn trứng cá và khỏe mạnh hơn sau điều trị.

12. Tránh các sản phẩm chăm sóc da có chứa dầu

Tránh các sản phẩm chăm sóc da có chứa dầu có thể giúp ngăn ngừa mụn nhọt.

Sản phẩm chăm sóc da có chứa dầu có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Những sản phẩm này thường được sử dụng cho da khô hoặc da bình thường không có nhiều dầu tự nhiên trên da.

Các sản phẩm không chứa dầu thường được dán nhãn là không gây mụn.

13. Tránh tẩy da chết quá mức

Tẩy da chết là quá trình loại bỏ tế bào chết khỏi da. Tẩy da chết có thể giúp cải thiện mụn trứng cá. Tuy nhiên lạm dụng việc tẩy da chết thường xuyên có thể làm cho tình hình mụn xấu đi. Vì khi tẩy da chết, bạn đã vô tình loại bỏ quá nhiều dầu tự nhiên khỏi da. Da sẽ bù đắp bằng cách sản xuất nhiều dầu hơn, dẫn đến lượng dầu trên da tiết rá quá mức cần thiết, làm tắc nghẽn lỗ chân lông và dẫn đến kết quả mụn sẽ nhiều hơn.

Trung bình bạn chỉ nên tẩy tế bào chết 2 lần / tuần, và lưu ý tránh chà xát mạnh trên da.

14. Giảm căng thẳng

Mặc dù căng thẳng không phải là nguyên nhân gây ra mụn trứng cá. Nguyên nhân chính là do tuổi tác, hormone, vi khuẩn sản sinh mụn trứng cá và các yếu tố khác…nhưng rõ ràng, căng thẳng có thể kích hoạt mụn trứng cá và làm cho vấn đề mụn trứng cá trở nên tồi tệ hơn.

Tiến sĩ, bác sĩ Adam Friedman, phó giáo sư da liễu tại Đại học George Washington chỉ ra rằng: “một loại hormone liên quan đến căng thẳng có tên CRH, hay hormone giải phóng corticotrophin, là một thủ phạm. CRH có thể liên kết với các thụ thể trong tuyến bã nhờn da, và sự gắn kết đó thúc đẩy quá trình sản xuất dầu của da - có thể gây ra mụn nhọt”

Dưới đây là một số biện pháp giảm căng thẳng có thể giúp ngăn ngừa mụn trứng cá:

• thiền
• tập thể dục
• tập yoga
• thư giãn trước khi ngủ bằng cách đọc sách hoặc tắm nước ấm
• dành thời gian trong tự nhiên (kết nối với thiên nhiên, đi dạo, hay chỉ đơn giản là ngồi thư giãn hít thở không khí trong lành của thiên nhiên, cây cối…)
• tham gia vào khóa học ngắn hạn (lớp học nhảy, học đàn, múa…)

Thực hành thiền là một trong những phương pháp giúp bạn giảm căng thẳng hiệu quả và giữ tinh thần bạn luôn lạc quan

15. Giữ sản phẩm chăm sóc da mặt sạch sẽ

Khăn mặt, bọt biển trang điểm, bàn chải, cọ trang điểm… nên được là sạch thường xuyên bằng xà phòng để ngăn ngừa sự tích tụ của vi khuẩn, có thể dẫn đến mụn.

Ngoài ra, bạn cần giặt và thay chăn ga, áo gối thường xuyên để tránh bụi bẩn, vi khuẩn lây lan trên mặt bạn.

Nếu bạn đã áp dụng tất cả các nguyên tắc chăm sóc da trên dây mà không nhận thấy bất kỳ sự cải thiện nào trong 6 – 8 tuần, hãy đến và thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu – người có thể đưa ra lời khuyên cũng như phương pháp điều trị tốt nhất phù hợp với tình trạng mụn của bạn.

Nguồn tài liệu:

1. Clothing: Our first line of defense. Skin Cancer Foundation. http://www.skincancer.org/prevention/sun-protection/clothing/clothing-our-first-line-of-defense. Accessed Oct. 12, 2017.
2. Brinker TJ, et al. A dermatologist's ammunition in the war against smoking: A photoaging app. Journal of Medical Internet Research. 2017;19:1. https://www.jmir.org/2017/9/e326/. Accessed Oct. 12, 2017.
3. Dusingize JC, et al. Cigarette smoking and the risks of basal cell carcinoma and squamous cell carcinoma. Journal of Investigative Dermatology. 2017;137:1700.
4. Dry skin: Overview. American Academy of Dermatology. https://www.aad.org/public/diseases/dry-sweaty-skin/dry-skin. Accessed Oct. 12, 2017.
5. How to create an anti-aging skin care plan. https://www.aad.org/public/skin-hair-nails/younger-skin/creating-anti-aging-plan. Accessed Oct. 12, 2017.
6. Melnik BC. Linking diet to acne metabolomics, inflammation, and comedogenesis: An update. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology. 2015;8:371.
7. Palma L, et al. Dietary water affects human skin hydration and biomechanics. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology. 2015:8;413.
8. Hunter HJA, et al. The impact of psychosocial stress on healthy skin. Clinical and Experimental Dermatology. 2015;40:540.

​​​​Lưu ý rằng việc tham khảo các nguồn tài liệu trực tuyến là một phần quan trọng của việc tìm hiểu thông tin kiến thức về chăm sóc da. Tuy nhiên, việc tham khảo và thảo luận trực tiếp với Bác sĩ chuyên khoa là điều quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ có kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn để cung cấp thông tin chi tiết và phù hợp với trường hợp cá nhân của bạn.