BIA-ALCL là ung thư hiếm liên quan đến túi độn ngực bề mặt nhám. Tìm hiểu triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả.

BIA-ALCL là gì?

BIA-ALCL (Breast Implant-Associated Anaplastic Large Cell Lymphoma) là một loại u lympho tế bào T không Hodgkin hiếm gặp, phát sinh quanh khoang chứa túi độn ngực. Lưu ý: đây không phải là ung thư tuyến vú, mà là một dạng ung thư hệ lympho liên quan đến phản ứng viêm mạn tính quanh túi độn, đặc biệt là loại có bề mặt nhám (textured surface).

Bệnh được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1997. Từ đó đến nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chính thức công nhận BIA-ALCL là một thực thể bệnh lý độc lập, có mối liên quan rõ ràng với túi độn nhám.

Tỷ lệ mắc BIA-ALCL

Tỷ lệ mắc phụ thuộc vào loại bề mặt túi độn:

Tất cả các ca bệnh được báo cáo đến thời điểm hiện tại đều có liên quan đến túi độn bề mặt nhám, đặc biệt là macro-textured implants.

Cơ chế bệnh sinh (giả định)

Dù cơ chế chính xác của BIA-ALCL chưa được xác định tuyệt đối, nhưng các nghiên cứu quốc tế đã đưa ra các cơ chế giả định được chấp nhận rộng rãi:

1. Phản ứng viêm mạn tính: Bề mặt nhám tạo ra ma sát và phản ứng viêm mạn tính quanh bao xơ túi độn, dẫn đến sự kích hoạt và tăng sinh bất thường của tế bào lympho T.
2. Biofilm vi khuẩn: Vi khuẩn cư trú trên bề mặt túi hình thành màng sinh học (biofilm), gây kích thích miễn dịch kéo dài và có thể dẫn đến đột biến tế bào miễn dịch.
3. Yếu tố cơ địa – di truyền – miễn dịch: Những yếu tố như đột biến gen, cơ địa viêm mạn tính hoặc rối loạn miễn dịch tiềm tàng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Triệu chứng lâm sàng cần cảnh giác

BIA-ALCL thường khởi phát muộn, trong khoảng 2–10 năm sau khi đặt túi ngực. Triệu chứng đặc trưng bao gồm:

• Sưng to đột ngột một bên ngực (do tụ dịch quanh túi – late seroma)
• Đau tức, cảm giác nặng vùng ngực
• Biến dạng hình thể ngực bất thường
• Khối cứng quanh túi hoặc gần bề mặt da
• Hạch nách to nếu có di căn hạch vùng

Nếu bạn có các triệu chứng trên, đặc biệt sau nhiều năm đặt túi, cần đến khám chuyên khoa phẫu thuật tạo hình hoặc ung bướu ngay để được chẩn đoán kịp thời.

Chẩn đoán BIA-ALCL

Tiến trình chẩn đoán bao gồm:

1. Khám lâm sàng và siêu âm ngực
2. MRI vú và vùng quanh túi (nếu có tụ dịch hoặc nghi khối u)
3. Chọc hút dịch bao quanh túi độn để làm:
4. Tế bào học
5. Miễn dịch học (CD30, ALK)
6. Sinh thiết mô nếu có khối nghi ngờ

Chẩn đoán xác định khi tìm thấy tế bào lympho T CD30 dương tính, ALK âm tính trong dịch hoặc mô quanh túi.

Điều trị BIA-ALCL và tiên lượng

• Phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ túi độn và bao xơ là phương pháp điều trị chính.
• Nếu bệnh khu trú tại khoang bao xơ (giai đoạn sớm), phẫu thuật đơn thuần có thể mang lại tiên lượng sống >90%.
• Trường hợp lan rộng hoặc có hạch di căn: cần hóa trị (CHOP protocol) hoặc xạ trị bổ sung.
• Theo dõi định kỳ sau điều trị là bắt buộc để phát hiện tái phát sớm.

Túi độn nào có nguy cơ cao?

Các túi có bề mặt trơn (smooth) hoặc dạng nano-textured thế hệ mới hiện không ghi nhận ca BIA-ALCL nào.

Khuyến cáo dành cho phụ nữ có hoặc đang cân nhắc đặt túi ngực

1. Không cần tháo túi nếu không có triệu chứng: Theo FDA và ASPS, việc tháo túi chỉ nên thực hiện khi có biểu hiện lâm sàng hoặc chỉ định y tế rõ ràng.
2. Chọn bác sĩ có chứng chỉ chuyên khoa (Board-certified): Bác sĩ cần có kinh nghiệm về phẫu thuật ngực và hiểu rõ nguy cơ của từng loại túi.
3. Ưu tiên sử dụng túi độn trơn hoặc được FDA/CE chứng nhận an toàn
4. Theo dõi định kỳ: Tái khám đúng hẹn, siêu âm/mammography/MRI định kỳ theo hướng dẫn bác sĩ.
5. Tự kiểm tra vùng ngực định kỳ tại nhà: Cảnh giác với dấu hiệu bất thường như sưng lệch, đau kéo dài, khối u, thay đổi hình dáng.

Bảng tổng hợp thông tin nhanh

Kết luận

BIA-ALCL là một bệnh lý hiếm gặp nhưng không thể xem nhẹ, đặc biệt khi có yếu tố nguy cơ cao như sử dụng túi độn bề mặt nhám. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời, tiên lượng bệnh rất tốt.

Quyết định nâng ngực không chỉ là vấn đề thẩm mỹ, mà còn cần sự hiểu biết, cân nhắc kỹ lưỡng về an toàn lâu dài.

Nếu bạn đã từng hoặc đang cân nhắc phẫu thuật nâng ngực, hãy chủ động tìm hiểu, theo dõi, và đồng hành cùng bác sĩ chuyên khoa để bảo vệ sức khỏe và sắc đẹp một cách khoa học và bền vững.

Tham khảo thêm:

• U.S. FDA (2024): Breast Implant-Associated ALCL Update
• WHO Classification of Tumours of Haematopoietic and Lymphoid Tissues (2022)
• American Society of Plastic Surgeons (ASPS)

Lưu ý rằng việc tham khảo các nguồn tài liệu trực tuyến là một phần quan trọng của việc tìm hiểu thông tin kiến thức thẩm mỹ trước khi thực hiện. Tuy nhiên, việc tham khảo và thảo luận trực tiếp với Bác sĩ chuyên khoa là điều quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ có kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn để cung cấp thông tin chi tiết và phù hợp với trường hợp cá nhân của bạn.